Chúng ta đều hiểu tầm quan trọng của việc tiết kiệm tiền. Có một tài khoản tiết kiệm giúp bạn thiết lập một chiếc “lốp dự phòng” cho cuộc sống khi về già hoặc cho những trường hợp khẩn cấp như dịch bệnh hoặc kinh tế suy thoái.

Tuy nhiên, tiết kiệm vốn không hề là chuyện đơn giản. Với sự kỷ luật, tự giác trong quản lý tài chính hạn chế, chúng ta rất dễ đầu hàng hormone, đặc biệt là khi tâm trạng không vui. Hơn nữa, sở hữu mức lương cao hơn không có nghĩa là chúng ta sẽ tiết kiệm nhiều hơn, vì điều này dẫn đến lạm phát lối sống.

Một giải pháp cho vấn đề này chính là hệ thống lương hưu. Do đó, công ty phải trừ vào tiền lương hàng tháng của bạn số tiền đóng bảo hiểm xã hội cho bạn. Nói cách khác, ngay từ đầu bạn đã không “chạm” vào khoản tiền này. Điều này sẽ giúp bạn tránh được cám dỗ mà không phải lo lắng về việc tiết kiệm. Đây là một ví dụ tuyệt vời về lý thuyết cú hích. Áp dụng một “cú hích” cho tài chính cá nhân sẽ giúp bạn chi tiêu và tiết kiệm hiệu quả hơn. Vậy hãy cùng tìm hiểu về cụm từ “cú hích quản lý tài chính” bạn nhé!

Lý thuyết “cú hích” là gì?

Theo nhà kinh tế học Richard Thaler và giáo sư luật Cass Sunstein, khuyến khích là yếu tố làm thay đổi hành vi của con người mà không phủ nhận hay thay đổi động cơ kinh tế của họ. Để tạo cú hích, các nhà hoạch định chính sách áp dụng kiến trúc lựa chọn.

Nói một cách đơn giản, cú hích được tạo ra bằng cách đặt các yếu tố trong môi trường mà bạn thường xuyên tiếp xúc. Sự thay đổi môi trường này khiến bạn chủ động muốn điều chỉnh hành vi của mình. Ví dụ, bạn đặt mục tiêu giảm cân, nhưng bạn không hài lòng khi huấn luyện viên bảo bạn cắt giảm hoặc ngừng uống rượu. Điều này xảy ra vì yêu cầu của huấn luyện viên đã tước đi quyền nghỉ ngơi của bạn.

Thay vào đó, bạn có thể mua trái cây để trong bếp hoặc trong tủ lạnh. Vì trái cây nhanh hỏng nên bạn phải ăn nhanh. Và cách nhanh nhất để “xử lý” chúng là thêm chúng vào bữa ăn nhẹ. Từng chút một, bạn sẽ hình thành thói quen ăn vặt lành mạnh và đạt được cân nặng lý tưởng. Bằng cách này, bạn đã đạt được mục tiêu của mình mà không bị giới hạn bởi bất cứ điều gì.

Tác dụng của cú hích?

Cú hích tập trung vào ba nguyên tắc: tình nguyện, tập trung vào con người và không khuyến khích các yếu tố kinh tế. Tức là những cú hích này sẽ không cấm đoán hay mang tính ép buộc đối với những lựa chọn của chúng ta, qua đó hạn chế tâm lý phản kháng.

Đây chính là đặc điểm khiến “cú hích” có những lợi thế nhất định so với giáo dục hay luật lệ. Bởi các hình thức kỷ luật này tập trung vào “thiết quân luật” cho ý chí bằng việc hạn chế các lựa chọn. Đây là điều mang lại những lợi thế nhất định của lý thuyết này so với đào tạo hay những quy định nghiêm ngặt. Hạn chế lựa chọn mà bạn có thể cân nhắc sẽ giúp các quyết định của bạn đi đúng hướng hơn. Đó chính là tác dụng của cú hích quản lý tài chính.

Tác dụng của cú hích quản lý tài chính

Ví dụ, khi nhận lương, bạn quyết định tiết kiệm 2 triệu và tự nhủ sẽ không dùng đến. Nhưng bạn có hoàn cảnh không vừa ý hoặc bạn thấy một bộ đồ đẹp và muốn mua. Vì vậy, bạn vẫn tiêu số tiền đó và sau đó bạn hối tiếc. Để giải quyết, bạn có thể lập một tài khoản tiết kiệm riêng, ngay khi nhận lương, bạn chuyển ngay 2 triệu vào tài khoản này. Bạn vẫn có tùy chọn chuyển 2 triệu này trở lại tài khoản tiêu dùng của mình vào cuối tháng nếu cần. Nhưng khi bạn nhìn thấy nó nằm trong tài khoản tiết kiệm có khả năng sinh lời, bạn sẽ không muốn rút tiền ra để tiêu xài đâu.

Thực hiện những thay đổi trong quản lý tài chính cá nhân

Ghi nhớ mục tiêu tiết kiệm

Khi học tập tại trường, chúng ta thường trang trí góc học tập bằng những “khẩu hiệu tinh thần”. Đó có thể là tên trường đại học bạn muốn đăng ký, điểm IELTS bạn muốn đạt được hoặc quốc gia bạn muốn khám phá. Bây giờ bạn có thể áp dụng thủ thuật tương tự với ứng dụng ngân hàng trên điện thoại.

Thay vì sử dụng Face ID, hãy thử đặt mật khẩu làm mục tiêu tiết kiệm trong 1 hoặc 2 năm tới. Ví dụ: nếu bạn đang tiết kiệm tiền cho chuyến đi đến Hàn Quốc vào năm tới, hãy đặt mật khẩu thành “Korea2023!”. Vì vậy, mỗi khi truy cập ứng dụng, bạn sẽ được nhắc nhở về mục tiêu tiết kiệm của mình, giảm khả năng chi tiêu mất kiểm soát.

Xây dựng và ghi nhớ mục tiêu tiết kiệm

Thông báo lịch sự kiện đặc biệt

Mùa cưới là thời điểm nhiều người “rụng túi” vì số tiền dành cho việc mừng cưới vượt quá ngân sách ban đầu. Hiện tượng tương tự xảy ra khi một người thân hoặc bạn bè có sinh nhật trong tháng, nhưng bạn đã không tiết kiệm tiền để mua quà từ trước. Bạn hoàn toàn có thể tránh được cú sốc này bằng một công cụ hẹn lịch đơn giản. Cho dù bạn sử dụng lịch giấy hay máy tính, hãy đánh dấu những ngày đặc biệt cho tháng tới. Bằng cách này, bạn sẽ nhớ khi nào đáng để tiêu tiền và bạn sẽ có nhiều thời gian hơn để suy nghĩ về việc lựa chọn quà tặng trong ngân sách hợp lý.

Sử dụng lịch để đánh dấu những ngày đặc biệt

Nếu có thể, bạn nên lập nhiều khoản nhỏ cho các khoản chi này: quà cưới, quà sinh nhật, chi ngày lễ/kỷ niệm. Sau khi bạn đã thực hiện một mục trong lịch và tính toán số tiền sẽ chi tiêu, hãy chuyển chúng vào tài khoản tương ứng. Nếu không có cú hích quản lý tài chính hữu hiệu này, rất có thể bạn sẽ khó khăn trong việc “theo dõi” phần còn lại của số tiền hoặc quên các chi phí khác.

Ứng dụng của Quy luật 80/20

Quy luật Pareto (hay nguyên tắc 80/20) được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Bạn có thể chia theo quy tắc 50-30-20 để quản lý thu nhập của mình như sau:

50%: Nhu yếu phẩm (tiền thuê nhà, thực phẩm, phương tiện đi lại…).

30%: Nhu cầu cá nhân (du lịch, mua sắm, giải trí…).

20%: Tiết kiệm, trả nợ, quỹ dự phòng và đầu tư.

Vì vậy, bạn chỉ nên tiêu 80% thu nhập của mình và để dành 20% còn lại để tiết kiệm hoặc đầu tư. Đảm bảo thiết lập một tài khoản tiết kiệm riêng cho 20% đó để bạn không chạm vào nó.

Nếu 80% còn lại không đủ đáp ứng nhu cầu của bạn, hãy thử thay đổi, cân bằng một số nhu cầu của bạn. Ví dụ, thay vì ra ngoài ăn, bạn có thể mua nguyên liệu trong tủ lạnh để nấu ăn tại nhà. Nếu bạn không biết thì việc tự nấu ăn, tiết kiệm rất nhiều tiền so với đi ăn ngoài.

Sử dụng quy tắc 50-30-20 để quản lý thu nhập

Sử dụng tính năng thanh toán hóa đơn tự động

Hiện nay, hầu hết các ứng dụng ngân hàng và ví điện tử đều có tính năng thanh toán hóa đơn tự động (autopay). Khi bạn sử dụng tính năng này, hóa đơn điện, nước, internet sẽ tự động trừ vào tài khoản của bạn mỗi tháng. “Cú hích” này sẽ giúp bạn thanh toán hóa đơn đúng hạn và không bội chi.

Thanh toán hóa đơn online

Tuy nhiên, thanh toán tự động có thể mất dấu hóa đơn. Do đó, công ty có thể tăng giá điện/nước mà bạn không hề hay biết. Vì vậy, nếu sử dụng chế độ này, bạn vẫn nên kiểm tra hóa đơn hàng tháng để nhận biết các đợt tăng giá và chuyển đổi nhà cung cấp nếu cần. Ngoài ra, nếu bạn có chi phí khẩn cấp trong tháng, thanh toán tự động có thể khiến bạn không có đủ số dư để chi trả. Bạn có thể giải quyết bằng cách đặt ngày thanh toán vào giữa tháng (10-15 ngày) thay vì đầu tháng. Vì vậy, trong trường hợp khẩn cấp, bạn vẫn có đủ thời gian để tính toán. Và nếu cần, hãy tạm thời vô hiệu hóa thanh toán tự động.

Cú hích quản lý tài chính nghe có vẻ “cao siêu”, phức tạp. Nhưng thực tế bạn chỉ cần áp dụng những công việc rất đơn giản để có thể chi tiêu một cách hợp lý. Hãy thử sử dụng “cú hích” này xem tài chính của bạn có ổn định hơn không nhé!